فرآیند سرمایه گذاری
- فرآیند صدور (خرید) واحدهای سرمایه گذاری صندوق های شامل مراحل زیر است:
1- مراجعه سرمایه گذار به یکی از شعب صندوق سرمایه گذاری و دریافت فرم درخواست صدور واحد سرمایه گذاری:
برای مشاهده نشانی و اطلاعات تماس صندوق های سرمایه گذاری می توانید به پایگاه اینترنتی سازمان بورس و اوراق بهادار به نشانی www.seo.ir بخش نهادهای مالی تحت نظارت (لینک) مراجعه کنید. لازم به ذکر است صندوق های سرمایه گذاری عمدتا توسط شرکت های کارگزاری رسمی بورس اداره می شوند و بنابراین، اغلب این صندوق ها در محل دفاتر شرکت های کارگزاری، مستقر هستند.
2- تکمیل فرم مربوطه و واریز وجه به حساب صندوق:
منظور از وجه، مبلغ مورد نیاز برای خرید واحد های سرمایه گذاری صندوق، به علاوه کارمزد صدور واحدهاست. برای مثال، اگر فردی متقاضی خرید ۱۰ واحد سرمایه گذاری از صندوق الف بوده و قیمت هر واحد سرمایه گذاری این صندوق نیز ۱۵۰ هزار تومان باشد، وی باید یک میلیون و پانصد هزار تومان بابت صدور این واحدها به علاوه مبلغ اندکی به عنوان کارمزد به حساب صندوق واریز نماید.
کارمزد صدور واحدهای سرمایه گذاری نیز به دو بخش کارمزد ثابت و کارمزد متغیر تقسیم می شود. کارمزد ثابت برای صدور واحدهای سرمایه گذاری، فارغ از تعداد واحدها، جمعا مبلغ دو هزار تومان است. به این معنا که چه یک فرد درخواست صدور ۱۰ واحد سرمایه گذاری را داشته باشد و چه ۱۰۰ واحد سرمایه گذاری را، باید دو هزار تومان به عنوان کارکزد ثابت به صندوق پرداخت نماید. کارمزد متغیر نیز متناسب با تعداد واحدهای درخواستی سرمایه گذار، تعیین می گردد. در مجموع، مبلغ کارمزد صدور واحدهای سرمایه گذاری، زیاد نیست و حتی برخی از صندوق ها، تخفیف هایی را نیز برای جذب سرمایه گذاران در نظر می گیرند.
3- ارائه فرم تکمیل شده به همراه فیش واریزی و مدارک هویتی (شامل شناسنامه و کارت ملی) به صندوق و دریافت رسید.
4- صدور واحدهای سرمایه گذاری توسط صندوق و ارائه اعلامیه صدور و گواهی سرمایه گذاری به متقاضی:
گواهی سرمایه گذاری در واقع به منزله سندی است که میزان مالکیت فرد از دارایی های صندوق یا به تعبیر بهتر، میزان واحدهای سرمایه گذاری فرد در صندوق را نشان می دهد. به همین علت، ضروری است سرمایه گذار در حذف و نگهداری این گواهی دقت لازم را داشته باشد. هنگام ابطال واحدهای سرمایه گذاری نیز ارائه گواهی سرمایه گذاری به صندوق الزامی است.

- فرآیند ابطال (فروش) واحدهای سرمایه گذاری صندوق ها نیز دارای مراحلی است که عبارتند از:
1- مراجعه سرمایه گذار به یکی از شعب صندوق سرمایه گذاری و دریافت فرم درخواست ابطال واحد سرمایه گذاری.
2- تکمیل فرم مربوطه، ارائه اصل گواهی سرمایه گذاری به همراه مدرک هویتی به صندوق و دریافت رسید از صندوق.
3- ابطال واحدهای سرمایه گذاری توسط صندوق و واریز وجوه مربوطه، پس از کسر کارمزد ابطال به حساب سرمایه گذار، پس از حداکثر ۷ روز کاری:کارمزد ابطال واحدهای سرمایه گذاری نیز همانند کارمزد صدور واحدها، از دو بخش تشکیل شده است؛ کارمزد ثابت و کارمزد متغیر. کارمزد ثابت در ابطال نیز فارغ از تعداد واحدهای سرمایه گذاری ابطال شده، مبلغ دو هزار تومان است. اما کارمزد متغیر متناسب با تعداد واحدهای ابطال شده، متغیر خواهد بود.
4- صدور اعلامیه ابطال، توسط صندوق و تحویل آن به سرمایه گذار
- در پایان ذکر چند نکته در خصوص صندوق های سرمایه گذاری لازم است که:
الف) اگرچه سرمایه گذاری از طریق صندوق های سرمایه گذاری در مقایسه با سرمایه گذاری مستقیم در بورس از یک ریسک بسیار کمتری برخوردار است، اما این موضوع به معنای حذف کامل ریسک نیست. سرمایه گذاران باید توجه داشته باشند که تنها صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت هستند که بازه مشخصی را تضمین کرده و در واقع بدون ریسک هستند. اما صندوق های سرمایه گذاری در سهام، دارای ریسک بوده و بنابراین، لازم است سرمایه گذاران در انتخاب صندوق ها بررسی کامل و دقیق انجام دهند.
ب) سود ناشی از سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری و همچنین صدور و ابطال واحدهای سرمایه گذاری صندوق ها، همانند اوراق مشارکت و اوراق اجاره، معاف از مالیات است و بنابراین، سرمایه گذار برای صدور یا ابطال واحدهای صندوق، صرفا می بایست کارمزد پرداخت نماید.
ج) دارندگان واحدهای سرمایه گذاری صندوق ها نیز همانند سهامداران یک شرکت، حقوق ویژه ای دارند که از جمله این حقوق، می توان به حق انتخاب هیئت مدیره و مدیران صندوق، مشارکت در تدوین اهداف و سیاست های کاری صندوق، دسترسی به صورت های مالی صندوق و یا اظهارنظر در خصوص قراردادهای صندوق با دیگران اشاره کرد.
لازم به ذکر است صندوق های سرمایه گذاری، به دلیل نقش بسیار مهمی که در جلب مشارکت افراد تازه وارد و اصطلاحا غیر حرفه ای به بورس دارند، نه تنها در بازار سرمایه ایران بلکه در همه کشورها به صورت گسترده فعالیت می کنند. برای مثال، در حال حاضر از هر سه شهروند در آمریکا، یک نفر در این صدوق ها سرمایه گذاری کرده است. همچنین حدود ۴۷ درصد از دارایی های خانوارهای آمریکایی به واحدهای سرمایه گذاری صندوق ها اختصاص دارد. همچنین طی سال های اخیر روند شکل گیری صندوق های سرمایه گذاری به شدت گسترش یافته است و امروزه این صندوق ها در اغلب کشورهای دنیا به ویژه در کشورهای پیشرفته به صورت فراگیر فعالیت دارند.